Partia Konservatore në pushtet në Britani të Madhe, në një lëvizje të paprecedentë, votoi në Parlament të mërkurën rishikimin e sistemit të standardeve parlamentare pasi shpalli fajtor ish-ministrin e kabinetit konservator për shkeljen e rregullave të lobimit dhe bëri thirrje për largimin e tij nga Parlamenti, me votën që do të thotë se ai nuk do të pezullohet menjëherë, raporton Anadolu Agency (AA).
Ky veprim ka shkaktuar polemika të mëdha në Britani. Dhoma e Përfaqësuesve, Dhoma e Ulët e Parlamentit, nuk ka votuar kurrë kundër masave disiplinore kundër një deputeti në epokën moderne.
Owen Paterson, deputeti konservator në pushtet në Britani dhe ish-ministër i qeverisë, u zbulua se kishte thyer rregullat e lobimit në më shumë se dhjetëra raste të veçanta ndërsa ai ishte konsulent me pagesë në kompaninë e teknologjisë shëndetësore Randox dhe prodhuesit të mishit Lynn’s Country Foods, të cilët së bashku e paguanin atë mbi 100 mijë funta në vit. Kjo ishte veç të ardhurave të tij vjetore prej 88 mijë funta si deputet.
Raporti i trupit mbikëqyrës parlamentar thekson se: “Komisioni zbuloi se veprimet e Paterson ishin një rast skandaloz i përfaqësuesit me pagesë, se ai shfrytëzoi vazhdimisht pozicionin e tij të privilegjuar duke përfituar nga dy kompani për të cilat ishte konsulent me pagesë dhe se kjo është një diskreditim i Dhomës (së Përfaqësuesve)”.
Rezultati i hetimit nga Komisionerja Parlamentare e Standardeve, Kathryn Stone ishte një thirrje që Paterson të përjashtohej nga Parlamenti për 30 ditë, një situatë që mund të kishte çuar në tërheqjen nga votuesit e tij, e cila mund të shkaktonte zgjedhje të pjesshme.
Por, shumë konservatorë argumentuan se procesi ishte i padrejtë sepse Paterson nuk kishte të drejtë në ankesë. Si i tillë, argumentuan ata, vendimi duhet të rishikohet.
Kryeministri britanik, Boris Johnson urdhëroi deputetët e tij të votojnë për propozimin e rishikimit të mbikëqyrjes së standardeve parlamentare dhe nga ana tjetër të anulojë pezullimin e Paterson.
Johnson ka qenë vetë i përfshirë në disa skandale që nga marrja e detyrës në 2019, me pyetje të ngritura rreth pagesave në lidhje me pushimet e tij jashtë vendit dhe rinovimin e banesës së tij në ‘Downing Street’, të cilat shkaktuan polemika të konsiderueshme.
Qeveria fitoi votimin me 250 për dhe 232 kundër, me një diferencë prej 18 votash. Konservatorët kanë 80 deputetë të shumicës. Trembëdhjetë deputetë konservatorë kundërshtuan liderin e tyre dhe votuan kundër propozimit dhe 98 konservatorë të tjerë abstenuan, përfshirë paraardhësin e Johnson, ish-kryeministren Theresa May.
Paterson ishte Sekretar i Shtetit për Irlandën e Veriut nga 2010 deri në 2012 dhe Sekretar i Shtetit për Mjedisin, Ushqimin dhe Çështjet Rurale nga 2012 deri në 2014 në periudhën e ish-kryeministrit David Cameron. Vetë Cameron u përfshi në një skandal të profilit të lartë në fillim të këtij viti, kur u zbulua se ai vazhdimisht loboi tek ministrat në emër të një kompanie financiare në dështim pas largimit nga detyra.
Pas votimit, anëtarët e revoltuar të opozitës u dëgjuan duke bërtitur në Dhomën e Përfaqësuesve “Turp!” dhe “Çfarë i bëre këtij vendi?”.
Lobimi
Hetimi zbuloi se midis nëntorit 2016 dhe nëntorit 2017, Paterson iu drejtua Agjencisë së Standardeve të Ushqimit (FSA) tre herë në lidhje me Randox si dhe katër herë ministrit të Departamentit për Zhvillim Ndërkombëtar midis tetorit 2016 dhe janarit 2017.
Hetimi zbuloi se ai iu drejtua FSA-së shtatë herë midis nëntorit 2017 dhe korrikut 2018 në lidhje me Lynn’s Country Foods.
Argumenti i qeverisë ishte se Patersonit iu mohua “drejtësia natyrale” dhe se shumë deputetë janë ankuar më parë në Komitetin e Standardeve. Ata këmbëngulën se nuk kjo kishte të bënte personalisht me Paterson.
“Kjo nuk ka të bëjë me një rast individual dhe ne nuk kemi një pikëpamje mbi vendimin ose nuk kërkojmë ta përmbysim vendimin”, tha sekretari për media i Johnson para votimit.
“Kjo argumenton se ngritja e një mekanizmi apelimi do të forconte regjimin dhe disa anëtarë të Dhomës kanë humbur besimin në sistemin aktual dhe ne duhet ta forcojmë atë dhe të ofrojmë drejtësi për të gjithë anëtarët e Parlamentit”, tha ai.
Sa për Paterson, ai tha se hetimi ishte i padrejtë dhe pretendoi se mënyra se si u krye “padyshim” luajti një “rol të madh” në vendimin e gruas së tij për të kryer vetëvrasje.
Paterson këmbënguli se për shkak të përpjekjeve të tij lobuese, qumështi në supermarkete ishte “më i sigurt se më parë”, pasi më parë kishte “mbetje antibiotike”.
Në një deklaratë pas votimit ai tha: “Procesi të cilit iu nënshtrova nuk përputhet me drejtësinë natyrale”.
“Asnjë hetim i duhur nuk është ndërmarrë nga komisioneri apo komisioni. Komisionerja e Standardeve ka pranuar se ka vendosur para se të flasë me mua ose me ndonjë dëshmitar. Gjithçka që kam kërkuar ndonjëherë është që të kem mundësinë që çështja ime të kalojë përmes një procesi të drejtë. Vendimi i sotëm në Parlament do të thotë që tani do ta kem atë mundësi”, tha Paterson duke shtuar:
“Pas dy vitesh ferr, tani kam mundësinë të pastroj emrin tim. I jam jashtëzakonisht mirënjohës kryeministrit, kryetarit të Dhomës dhe kolegëve të mi që siguruan që do të bëhen ndryshime thelbësore në sistemet e brendshme parlamentare të drejtësisë.
“Shpresoj që asnjë deputet tjetër nuk do t’i nënshtrohet më kurrë këtij procesi tronditës joadekuat”, shtoi ai.
Chris Bryant, deputet i Partisë Laburiste kryesore të opozitës, i cili kryeson Komitetin e Standardeve tha: “Ne i shqyrtuam dhe i lexuam të gjitha deklaratat e dëshmitarëve. Askush nuk kërkoi të jepte një deklaratë gojore të dëshmisë”.
“Krejtësisht normale është në shumicën e vendeve të punës në këtë vend, siç më konfirmoi dje një gjyqtar i Gjykatës së Lartë në pension, që deklaratat e dëshmitarëve të lexohen dhe të merren parasysh dhe jo domosdoshmërisht të merren në pyetje ata që tashmë kanë dëshmuar”, tha ai.
Duke folur në Parlament, Bryant shtoi: “Ai bëri atë që e kishte të ndaluar, lobimi tek ministrat në një mënyrë që u jepte përfitime të drejtpërdrejta klientëve që paguanin. Kjo është e ndaluar. Është një praktikë korruptive”.
Deputeti i Partisë Kombëtare Skoceze, Pete Wishart tha në Parlament se: “Ajo që po sheh publiku është një përpjekje e ligë për të kthyer kohën në ekseset më të këqija të viteve 1990”.
Në vitet 1990, ndërsa epoka e tyre e mëparshme në pushtet po i afrohej fundit përpara fitores bindëse të Laburistëve të Tony Blair në vitin 1997, konservatorët u përfshinë në një seri skandalesh. Politikanët e opozitës dhe disa media lokale iu referuan epokës pas votimit të sotëm.
Dështim
Në një seri postimesh të ashpra në Twitter, zëvendës kryetarja Laburise, Angela Rayner tha: “Ky është korrupsion. Owen Paterson u shpall fajtor për shkeljen e rregullave nga një komitet i pavarur. Ai mori para nga një kompani private dhe më pas loboi tek ministrat në emër të tyre. Kështu që konservatorët sapo votuan për të përmbysur vendimin e këtij komiteti”.
“Sot konservatorët votuan për t’i dhënë ‘dritë të gjelbër’ korrupsionit. Laburistët nuk do të marrin pjesë në këtë proces të turpshme apo ndonjë komision të korruptuar. Kryeministri, ministrat konservatorë dhe deputetët kanë turpëruar demokracinë tonë”, tha Rayner.
“Kryeministri nuk do të ndryshojë rregullat për të ndaluar ngacmimet seksuale pasi një deputet konservator u shpall fajtor. Por, ai sapo ka konfirmuar se do të ndryshojë rregullat për të lejuar aksesin e parave të gatshme pasi një deputet konservator u shpall fajtor për shkeljen e rregullave për lobimin me pagesë. Kjo i tregon të gjitha”, tha ajo.
Votimi për rishikimin e sistemit të standardeve do të thotë se komiteti me shumicë konservatore, i udhëhequr nga një ish-ministër tjetër konservator, do të jetë përgjegjës për reformat, përfshirë çështje të tilla si e drejta e apelimit dhe marrja në pyetje e dëshmitarëve. Komiteti do të shqyrtojë gjithashtu nëse rasti i Paterson-it në veçanti duhet të rishikohet.
Partitë kryesore të opozitës në Britani, Laburistët, Partia Kombëtare Skoceze dhe Liberal Demokratët kanë thënë të gjitha se do të bojkotojnë këtë komitet përgjegjës për këto reforma, duke sjellë një krizë të menjëhershme legjitimiteti.
