Asambleja e 80-të e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara çel sot, 22 shtator, punimet në New York, nën moton “Më mirë sëbashku: 80 vite dhe më shumë për paqe, zhvillim dhe të drejtat e njeriut”.
Mesazhi është i qartë: më shumë bashkëpunim ndërkombëtar për të adresuar krizat që po tronditin globin, nga luftërat, ndryshimet klimatike, shkeljet e të drejtave të njeriut e deri te sfidat e zhvillimit ekonomik.
Konfliktet në qendër të vëmendjes
Gaza – Kriza humanitare e Gazës pritet të jetë një nga temat më të forta. Shumë shtete do të kërkojnë zgjidhje të qëndrueshme dhe rikthim tek plani i dy shteteve, mes thirrjeve për armëpushim dhe ndihmë humanitare.
Ukraina – Lufta që nuk po ndalet e shtyn Kievin të kërkojë mbështetje të rinovuar. Pyetja është nëse do të ketë hapa të rinj diplomatikë apo vendime për masa më të forta ndaj Rusisë.
Irani – Programi bërthamor i Teheranit dhe sanksionet ndërkombëtare pritet të ngjallin debate të nxehta. Disa vende do të shtyjnë për rifillim negociatash, ndërsa të tjera për rikthim të plotë të kufizimeve.
Çështjet globale
Klima – Raportet e reja paralajmërojnë ndikime gjithnjë e më të rënda. Vendet pritet të diskutojnë mbi uljen e emisioneve, financimin për vendet e prekura dhe përkushtimet kombëtare (NDCs).
Qëllimet e Zhvillimit të Qëndrueshëm – Me vetëm 5 vjet deri në 2030-ën, presioni është i madh për më shumë progres dhe më pak premtime boshe.
Barazia gjinore, rinia dhe shëndeti mendor – Këto tema po zënë gjithnjë e më shumë vend në agjendën globale, me thirrje për politika konkrete.
Pritet të diskutohen mënyrat për të rritur efikasitetin e OKB-së, menaxhimin e burimeve dhe rolin e kësaj organizate në një botë të përçarë nga konflikte dhe mungesa besimi.
Sytë nga SHBA-të dhe Trump
Si vendi mikpritës i OKB-së, SHBA-të kanë peshën kryesore.
Vëmendja e mediave është tek fjalimi i presidentit Donald Trump, i cili ka ndjekur politikën “America First”. Pyetja është: a do të mbështesë më shumë multilateralizmin apo do të vazhdojë kritikat ndaj institucioneve globale?
Krizat që mund të sjellin surpriza
Sudani, me luftën civile dhe krizën humanitare.
Inteligjenca artificiale, ku po kërkohet një standard global
Emigracioni dhe varfëria, të ndërlidhura me konfliktet dhe ndryshimet klimatike.
Këtë vit, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së shihet si një provë për botën që të gjejë gjuhën e përbashkët në një periudhë me tensione të mëdha gjeopolitike.
Takim urgjent për Estoninë
Vlen të theksohet se një takim emergjent pritet nga Këshilli i Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, për të shqyrtuar shkeljen e hapësirës ajrore të Estonisë nga tre avionë luftarakë rusë MiG-31 më 19 shtator.
Ky është takimi i parë i kësaj natyre që Estonisë i është dashur të kërkojë gjatë 34 viteve të saj si anëtare e OKB-së
Avionët rusë hynë në hapësirën ajrore të Estonisë mbi Gjirin e Finlandës dhe qëndruan aty për 12 minuta pa leje, pa plan fluturimi dhe pa sinjalizues aktivë. Ata u ndaluan nga avionët italianë F-35 që patrullonin nën misionin e NATO-s “Baltic Sentry”. Kjo ishte shkelja e katërt e hapësirës ajrore të Estonisë nga Rusia për këtë vit, duke pasuar një incident të ngjashëm në Poloni dhe një sulm masiv me dronë nga Rusia më 9 shtator.
Kujtojmë se dje,21 shtator,në Shtetet e Bashkuara kanë shkuar Presidenti i Republikës, Bajram Begaj si kryesues i delegacionit shqiptar në punimet e Javës së Nivelit të Lartë të Sesionit të 80-të të Asamblesë, si dhe Ministrja për Punët e Jashtme, Elisa Spiropali. Kjo e fundit, do të marrë pjesë edhe në takimin vjetor të Platformës për Gratë Lidere të Asamblesë së OKB.
